pl/sql de kod ve program blokları

Merhaba
Bu eğitim yazımızda pl/sql de sürekli kullandığımız program/kod bloklarından bahsedeceğiz. Örnek hazırlanan kodlardan da hatırlayacağınız gibi pl/sql de üç temel kod bloğu vardır. bunlar declare, begin ve end ve exception bloklarıdır. Örnek olarak aşağıdaki kod satırını kontrol edelim.

declare
 --kullanılacak olan değişken tanımlaları yapılır.
begin
-- hazırladığımız kod parçaları ve kontroller burada yapılır.
exception 
  -- hataları yakalamak için kullanılır.
end;

Şimdi bu alanları inceleyelim. Declare bloğu programınız ya da yazdığımız scriptlerde kullanacak olduğumuz değişken ve objeleri tanımlamak için kullanılır. Bu blok Declare ile başlar ve Begin ile biter. Bir procedure ya da function yazdığınızda ise declare ifadesinin yerini procedure veya function ifadesi alır.
Begin bloğunda ise programımız yazarız ve her türlü kontrol işlemlerini yaparız.Begin bloğu ise End ifadesi ile biter. Bu ifadeler dışında kalan ve çok sık kullanacak olduğumuz diğer tanımlama ise Exception bloğudur. Bu blok ise exception ifadesi ile başlar ve end ifadesi ile biter.Exception bloğunda ise hazırladığımız programlardaki hataların yakalanması ve hata durumında yapılması gereken işlemleri tanımladığımız yerdir. Şimdi örnek bir program hazırlayalım ve tüm blokların nasıl kullanıldığına bakalım.

declare
  vSonuc varchar2(10);
begin
  for i in 1 .. 10 loop
    vSonuc := i || ' * ' || i || '=' || (i * i);
    dbms_output.put_line(vSonuc);
  end loop;
exception
  when others then
    dbms_output.put_line('Hata:' || Sqlerrm);
end;

Örnek kodumuzu incelediğimizde yapılan tanımlaları ve kullanımları görebilirsiniz. Bu kod ile bir döngü yardımı ile 1’den 10’a kadar sayıları kendisi ile çarpıp sonucu da çıktı olarak yazdık. Onuncu sayıya geldiğimizde ise programımız hata verdi ver hata bilgisi de çıktı olarak yazıldı.

1 * 1=1
2 * 2=4
3 * 3=9
4 * 4=16
5 * 5=25
6 * 6=36
7 * 7=49
8 * 8=64
9 * 9=81
Hata:ORA-06502: PL/SQL: sayısal veya değer hatası: character string buffer too small

Yukarıdaki sonuçda da görüldüğü gibi bir program yazdık ve hata almadan çalıştırdık. Hata durumunu da mesaj olarak çıktı vermesini sağladık.
Kolay gelsin.

pl/sql de sequence de cycle kullanımı

Merhaba,

Database üzerinde kullandığımız tablolar için kayıt ekleme işlemi yaparken ya da kullanmış olduğumuz fonksiyon ,prosedür gibi veritabanı işlemlerinde sabit artan sayısal verilere ihtiyacımız olduğu zaman sequence yapısını kullanırız.Sequence sayesinde sıralı olarak sürekli yeni bir sayı elde ederiz. Bu işlem sequence oluşturduğumuzda verdiğimiz başlangıç değeri ile başlar ve bitiş değerine kadar devam eder.
Bazı durumlarda bu işlemin sabit bir değerler arasında tekrar etmesi gerekebilir. Bunun içinde kullandığımız sequence içinde cycle işlemini kullanırız.Cycle sayesinde sequence değerlerimiz kısıtlı başlangıç ve bitiş değerleri arasından işlem yapar.
Bu işlemi daha iyi anlamak için sequence yapısı iki farklı biçim içinde kullanalım. İlk olarak normal şekilde kullanımı yapalım ve bunun için bir sequence yaratalım.

create sequence normal_sequence
minvalue 1
maxvalue 10
start with 1
increment by 1
cache 20;

Strandart bir sequence elimizde olduğuna göre bu sequence si kullanalım ve alacağı değerli ve değer aşımından alacağımız hatayı görelim. Bu işlem için basit bir declare yazalım.

DECLARE
  seq_val NUMBER;
BEGIN
  BEGIN
    FOR i IN 1 .. 10 LOOP
      SELECT normal_sequence.NEXTVAL INTO seq_val FROM dual;
      dbms_output.put_line('Döngü Değeri=' || i || ' Sequence Değeri=' || seq_val);
    END LOOP;
  EXCEPTION
    WHEN OTHERS THEN
      dbms_output.put_line('Hata Oluştu=' || SQLERRM);
  END;
END;

Bu komutlar çalıştığı zaman sorunsuz olarak sequence çalışacaktır ve sonuç olarak aşağıdaki gibi bir çıktı oluşacaktır.

Döngü Değeri=1 Sequence Değeri=1
Döngü Değeri=2 Sequence Değeri=2
Döngü Değeri=3 Sequence Değeri=3
Döngü Değeri=4 Sequence Değeri=4
Döngü Değeri=5 Sequence Değeri=5
Döngü Değeri=6 Sequence Değeri=6
Döngü Değeri=7 Sequence Değeri=7
Döngü Değeri=8 Sequence Değeri=8
Döngü Değeri=9 Sequence Değeri=9
Döngü Değeri=10 Sequence Değeri=10

Fakat yazdığımız declare içindeki döngümüzü sequence max değeri olan 10 kere yerine 11 kere çalıştırdığımızda ise hata alırız. Değişen declare komutlarımız ve sonuçları aşağıdaki gibidir.

DECLARE
  seq_val NUMBER;
BEGIN
  BEGIN
    FOR i IN 1 .. 11 LOOP
      SELECT normal_sequence.NEXTVAL INTO seq_val FROM dual;
      dbms_output.put_line('Döngü Değeri=' || i || ' Sequence Değeri=' || seq_val);
    END LOOP;
  EXCEPTION
    WHEN OTHERS THEN
      dbms_output.put_line('Hata Oluştu=' || SQLERRM);
  END;
END;

Görüldüğü gibi döngümüz 10 kere değil 11 kere işlem yapacak ve sonuçları ise aşağıdaki gibi olacaktır.

Döngü Değeri=1 Sequence Değeri=1
Döngü Değeri=2 Sequence Değeri=2
Döngü Değeri=3 Sequence Değeri=3
Döngü Değeri=4 Sequence Değeri=4
Döngü Değeri=5 Sequence Değeri=5
Döngü Değeri=6 Sequence Değeri=6
Döngü Değeri=7 Sequence Değeri=7
Döngü Değeri=8 Sequence Değeri=8
Döngü Değeri=9 Sequence Değeri=9
Döngü Değeri=10 Sequence Değeri=10
Hata Oluştu=ORA-08004: sequence NORMAL_SEQUENCE.NEXTVAL exceeds MAXVALUE and cannot be instantiated

Aldığımız hatadan da anlaşılacağı gibi döngümüzün 11. dönüş değerinde sequence imiz max değerinden fazla bir değer almaya çalıştığı için hatayı alıyoruz.

Şimdi sabit başlangıç ve bitiş değerleri arasında bir sequence ve içerisinde cycle kullanımına bir göz atalım. Öncelikle cycle değerine sahip bir sequence oluşturalım.

create sequence cycle_sequence
minvalue 1
maxvalue 10
start with 1
increment by 1
cache 2
cycle;

Cycle değerine sabhip bir sequence elimizde olduğuna göre bu sequence si kullanalım ve alacağı değerli ve değer aşımında nasıl davranacağını görelim. Bu işlem için basit bir declare yazalım.

DECLARE
  seq_val NUMBER;
BEGIN
  BEGIN
    FOR i IN 1 .. 10 LOOP
      SELECT cycle_sequence.NEXTVAL INTO seq_val FROM dual;
      dbms_output.put_line('Döngü Değeri=' || i || ' Sequence Değeri=' || seq_val);
    END LOOP;
  EXCEPTION
    WHEN OTHERS THEN
      dbms_output.put_line('Hata Oluştu=' || SQLERRM);
  END;
END;

Normal olarak sequence max değeri olan 10 kadar döngümüz çalıştığından hiçbir sorun olmadan aşağıdaki gibi sonuç elde edilmektedir.

Döngü Değeri=1 Sequence Değeri=1
Döngü Değeri=2 Sequence Değeri=2
Döngü Değeri=3 Sequence Değeri=3
Döngü Değeri=4 Sequence Değeri=4
Döngü Değeri=5 Sequence Değeri=5
Döngü Değeri=6 Sequence Değeri=6
Döngü Değeri=7 Sequence Değeri=7
Döngü Değeri=8 Sequence Değeri=8
Döngü Değeri=9 Sequence Değeri=9
Döngü Değeri=10 Sequence Değeri=10

Fakat bu işlem yerine sequence max değerinden fazla bir şekilde döngümüz çalıştığı zaman ise ilk örnekteki gibi hata almak yerine cycle yapımızın nasıl çalıştığını görüyoruz. Hemen bu işlemi test etmek için declare satırımız aşağıdaki gibi değiştirelim.

DECLARE
  seq_val NUMBER;
BEGIN
  BEGIN
    FOR i IN 1 .. 15 LOOP
      SELECT cycle_sequence.NEXTVAL INTO seq_val FROM dual;
      dbms_output.put_line('Döngü Değeri=' || i || ' Sequence Değeri=' || seq_val);
    END LOOP;
  EXCEPTION
    WHEN OTHERS THEN
      dbms_output.put_line('Hata Oluştu=' || SQLERRM);
  END;
END;

Görüldüğü gibi döngümüz 10 kere değil 15 kere işlem yapacak ve bu işlem sırasında hata almadan cycle sayesinde aşağıdaki gibi değerlere ulaşacağız.

Döngü Değeri=1 Sequence Değeri=1
Döngü Değeri=2 Sequence Değeri=2
Döngü Değeri=3 Sequence Değeri=3
Döngü Değeri=4 Sequence Değeri=4
Döngü Değeri=5 Sequence Değeri=5
Döngü Değeri=6 Sequence Değeri=6
Döngü Değeri=7 Sequence Değeri=7
Döngü Değeri=8 Sequence Değeri=8
Döngü Değeri=9 Sequence Değeri=9
Döngü Değeri=10 Sequence Değeri=10
Döngü Değeri=11 Sequence Değeri=1
Döngü Değeri=12 Sequence Değeri=2
Döngü Değeri=13 Sequence Değeri=3
Döngü Değeri=14 Sequence Değeri=4
Döngü Değeri=15 Sequence Değeri=5

Bu sonuçtan da anlaşılacağı gibi eğer cycle değerine sahip bir sequence kullanıyorsak , kullandığımız sequence max değerine ulaşında tekrardan min değerinden itibaren değer alır ve işlemine devam eder.

Kolay gelsin.

pl/sql de iki tarih arası farkı bulma

Merhaba,

Bazı özel durumlar için yazdığımız function , procedure ya da declare içinde iki tarih arasındaki farkı bulmamız gerekiyor.Bu işlem için basit olarak “tarih1-tarih2” gibi bir satır ile işlem çözülebilir. Fakat bu iki tarih arasındaki farkı daha detaylı görmek (yil,ay,gün,saat,dk,sn gibi)için aşağıdaki declare satırı kullanılabilinir.Bu declare satırı ihtiyaç durumunda bir function yapılabilir ya da bir procedure içinde kullanılabilinir.

DECLARE
  yil             NUMBER;
  ay              NUMBER;
  gun             NUMBER;
  saat            NUMBER;
  dk              NUMBER;
  san             NUMBER;
  baslangic_tarih DATE;
  bitis_tarih     DATE;
  sonuc           VARCHAR2(1000);
BEGIN

  baslangic_tarih := to_date('11-09-2009 20:15:10', 'dd-mm-yyyy hh24:mi:ss');
  bitis_tarih     := SYSDATE;
  /*************************************************************************************
-- Eski okuma bilgisi. Tam gün hesaplaması olmadığı için birgün eksik bilgi geliyordu.
-- Aşağıdaki yeni sql ile bu sorun çözüldü.
--    BEGIN
--      SELECT to_number(substr(zaman, 1, 4)) - 2000 yil,
--             to_number(substr(zaman, 6, 2)) - 01 ay,
--             to_number(substr(zaman, 9, 2)) - 01 gun,
--             substr(zaman, 12, 2) saat,
--             substr(zaman, 15, 2) dk,
--             substr(zaman, 18, 2) san
--        INTO yil,
--             ay,
--             gun,
--             saat,
--             dk,
--             san
--        FROM (SELECT to_char(to_date('20000101', 'YYYYMMDD') + (SELECT (bitis_tarih - baslangic_tarih) fark FROM dual), 'YYYY MM DD HH24:MI:SS') zaman
--                FROM dual)
--       WHERE rownum < 2;
--    EXCEPTION
--      WHEN OTHERS THEN
--        dbms_output.put_line('Sql de bir hata ile karşılaşıldı.');
--    END;
  **************************************************************************************/

  BEGIN
    SELECT trunc(months_between(bitis_tarih, baslangic_tarih) / 12) yil,
           trunc(MOD(months_between(bitis_tarih, baslangic_tarih), 12)) ay,
           trunc((months_between(bitis_tarih, baslangic_tarih) - trunc(months_between(bitis_tarih, baslangic_tarih))) / 0.032258064516129) gun,
           substr(zaman, 12, 2) saat,
           substr(zaman, 15, 2) dk,
           substr(zaman, 18, 2) san
      INTO yil,
           ay,
           gun,
           saat,
           dk,
           san
      FROM (SELECT to_char(to_date('20000101', 'YYYYMMDD') + (SELECT (bitis_tarih - baslangic_tarih) fark FROM dual), 'YYYY MM DD HH24:MI:SS') zaman
              FROM dual)
     WHERE rownum < 2;
  EXCEPTION
    WHEN OTHERS THEN
      dbms_output.put_line('Sql de bir hata ile karşılaşıldı.');
  END;
  sonuc := 'İki Tarih Arası Fark' || ' ( ' || to_char(bitis_tarih, 'dd-mm-yyyy hh24:mi:ss') || ' - ' ||
           to_char(baslangic_tarih, 'dd-mm-yyyy hh24:mi:ss') || ' )' || chr(10);
  sonuc := sonuc || ' ' || to_char(yil, '999') || ' Yıl ' || to_char(ay, '99') || ' Ay ' || to_char(gun, '99') || ' Gün ' || to_char(saat, '09') ||
           ' Saat ' || to_char(dk, '09') || ' Dakika ' || to_char(san, '09') || ' Saniye';

  dbms_output.put_line(sonuc);

END;

Görüldüğü gibi yazılan bu declare da iki tarih arasındaki tüm farklar alınmış durumdadır.Artık ihtiyacımız olan fark hangisi ise istenildiği gibi kullanılabilir.

pl/sql ile execute immediate kullanımı

Merhaba EXECUTE IMMEDIATE ile string olarak istenildiği gibi bir sql scripti oluşturulabilinir.örnek olarak aşağıdaki script incelenebilir.EXECUTE IMMEDIATE pl/sql ortamında ister declare modunda ister procedure ya da function içinde kullanılabilinir.

DECLARE
  value_1 NUMBER;
  value_2 NUMBER;
  value_3 NUMBER;
BEGIN
  BEGIN
    EXECUTE IMMEDIATE 'select colum_1' || ',' || 'colum_2' || ',column_3
                from dual'
      INTO value_1, value_2, value_3;
  EXCEPTION
    WHEN no_data_found THEN
      dbms_output.put_line('Kayıt Bulunamadı !');
    WHEN OTHERS THEN
      dbms_output.put_line('Hata Oluştu !');
  END;
  dbms_output.put_line(value_1 || ' ' || value_2 || ' ' || value_3);
END;